در این بخش یه بررسی چگونگی نفوذ سیاسی اسلام در 14 قرن اخیر میپردازیم. از قرن اول هجری قمری تا قرن 14

·                            قرن اول هجری

نخستین قسمت اروپا که در تحت سیطرة دولت‌های اسلامی قرار گرفته‌است، بر حسب مأخذ ما؛ داغستان است در سال 24 هجری در زمان خلافت عمر لشکریان اسلام این منطقه را از دست ساسانیان گرفتند و از سال 41 تا پایان قرن اول و همچنین تا سال 132 در تحت نفوذ امویان و پس از آن در دست عباسیان بود. لشکر اسلام در این قرن چند بار در حدود سال‌های 49، 55 و 61 هجری به منطقة بالکان رسیده و شهر قسطنطنیه را مورد حمله قرار دادند و هم از این قرن (سال 92 هجری) سردار بزرگ اسلامی طارق بن زیاد به همراهی موسی بن نصیر از آفریقا عبور کرده و پس از عبور تنگه‌ای که بعدها به نام طارق معروف شد وارد اسپانیا شدند و تا سال 100 یعنی پایان قرن اول تمام شبه جزیره (ایبری) اسپانیا و پرتقال به تصرف لشکریان اسلام در آمد.

·                            قرن دوم

مسلمانان در تمام این قرن، بر اسپانیا حکومت می‌کردند و زد و خوردهای مسیحیان و شورش‌های محلی آنان تأثیری در ثبات و استحکام زمامداری رداران اسلامی نداشت به خصوص که در این قرن مسلمانان به کشور فرانسه نیز وارد شدند، نخست حربن عبدالرحمن سردار اسلامی اسپانیا در اول قرن دوم و بعد از آن به تدریج سمح بن مالک که از رجال پاکدامن و مورد علاقة خاص عمر بن العزیز خلیفه عادل اموی بود و بعد عبدالرحمن بن عبدالله یمنی سردار شجاع و مدبر اسلامی. مناطق ناربونه، تولوز، کارکاسو، لیون و بردو که از مناطق جنوبی فرانسه است تصرف کرده از سلسله جبال پیرنه گذشتند. متأسفانه در وسط قرن دوم سیطرة مسلمانان در فرانسه پس از 43 سال پایان یافت.
لشکریان اسپانیا به سرداری همین فرماندهان در این قرن به ایتالیا، جزایر بالئار در مدیترانه، کورسیکا، جزایر سیسیل، مالت، سردانیه حمله کردند و در همین قرن نیز قبرس روس (روزیا) در تصرف مسلمانان در آمد.

·                            قرن سوم

مناطق اطراف دریای مدیترانه به طور کلی در این قرن، به علت پایگاه‌هایی که مسلمانان در تونس و جزیره سیسیل به دست آورده بودند مورد توجه مسلمین بود. ایتالیا چندین بار مورد حمله قرار گرفت شهرهای برندیزیوم، تارنتوم باربوم، بتونتوم تصرف شد به علاوه لشکریان مسلمان اسلامی در این قرن از جبال آلپ گذشته و به سویس رسیدند. و از طرف شمال ایتالیا را مورد حمله قرار دادند همین طور صقلیه، مالت، کرت در دریای مدیترانه و سواحل پروانس در فرانسه تصرف مسلمانان بود ولی مسلمین در اواخر این قرن قبرس را از دست دادند.

·                            قرن چهارم

قرن چهارم را قرن شورش‌ها و زد و خوردهای گوناگون، میان مسیحیان اروپا مانند فرانک‌ها و امپراطوران روم شرقی و میان حکومت‌های اسلامی مثل امویان قرطبه در اسپانیا فاطمیون، بنی ساج حاکمین آذربایجانی داغستان و بنی ‌اغلب باید دانست مسیحیان در اسپانیا پیشرفت کندی را شروع کردند.

·                            قرن پنجم

در این قرن مسلمانان در نواحی بالکان و مدیترانه به پیشرفت‌های زیادی نایل شدند و تقریباً تمام جزایر بالئار، سردانید، صقلیه، مالت، جزایر اژه در مدیترانه و لماسیا و تراکیه در بالکان به تصرف مسلمین درآمد، یکه‌تاز این میدان در این قرن خلفای فاطمی مصر بودند که مستقیماً خودشان و یا سرداران آن‌ها مثل بنی‌کلب حکم‌روایی می‌کردند.

·                            قرن ششم و هفتم

این دو قرن را قرن استقرار و آرامش و در اسپانیا دو قرن عقب‌نشینی مسلمان‌ها باید نامید. در پایان قرن هفتم قسمت اعظم اسپانیا به دست مسیحیان بود. در قفقاز مسلمانان به پیشرفت‌هایی نایل شده، در بند باب الابواب به وسیلة ایلخانان ایرانی تصرف شد.
جنگ‌های صلیبی در این دو قرن نقش مهمی در دست به دست شدن مناطق اروپایی ترکیه (قسطنطنیه) داشت. قفقاز و ارمنستان نیز به تدریج تحت سیطرة مسلمانان قرار می‌گرفت.

·                            قرن هشتم

از اسپانیا یعنی اندلس محبوب مسلمانان جز قسمت کوچکی که تحت سیطره بنی نصر بود چیزی در دست مسلمین باقی نمانده و در مدیترانه نیز مسلمین فعالیتی ندارند. ولی از طرف جنوب اروپا عثمانیان پیش می‌روند. تمام جنوب رود دانوب در بالکان و منطقة افلاق و جزایر ایونیه و متصرفات روم شرقی به دست عثمانیان افتاده. در قفقاز نیز آل جلایر و امراء قره قوینلو و سپس امیر تیمور تقریباً تمام قفقاز جنوبی را متصرف شده‌اند و از طرفی از ناحیة دربند (باب الابواب) گذشته (استپ)‌های روسیه تحت فرمان مغولان مسلمان درآمده است.

·                            قرن نهم

این قرن آخرین قرن حکومت دولت‌های اسلامی بر اسپانیاست. در سال 898 هجری چراغ نیمه روشن اسلام در این سرزمین که به دست پادشاهان بنی‌نصر افروخته بود خاموش شد و دوران تاریک تفتیش عقاید که از ننگ‌های تاریخ بشریت است و صفحات آن از قتل‌ها، غارت‌ها، جنایات، تبعیدها و شکنجه‌ها مالامال است شروع شد.
ولی عثمانیان همچنان پیش می‌روند. اوترانتو در ایتالیا، بوسنی و صربستان و افلاق (یوگسلاوی) شبه جزیرة کریمه در روسیه، سالونیک؛ قسطنطنیه، آتن پایتخت یونان و آلبانی را متصرف شده‌اند و بزرگ‌ترین امپراطوری‌های جهان را به وجود آورده‌اند.

·                            قرن دهم

این قرن نیز ستاره حکومت آل عثمان می‌درخشد. در حالی که آخرین فردهای مسلمانان اندلس در چنگال دژخیمان (انگیزه‌سیون) محاکم تفتیش دست و پا می‌زدند قسمت عمدة مجارستان، ملداوی و طولون به تصرف عثمانیان در می‌آید فرماندهان تاتارقرم تا مسکو پایتخت روسیه پیش تاختند و تمام شبه‌جزیرة کریمه و تنگة کرچ و دونتس را متصرف شدند.

·                            قرن یازدهم و دوازدهم

دیگر دامنة نفوذ و اقتدار دولت‌های اسلامی به نهایت درجه خود رسیده است. نزدیک یک قرن در جا زدن و سپس تنزل و انحطاط ... .
در این قرن آخرین دستة مسلمانان به سال 1018 از اسپانیا اخراج شدند. کرت پودولیا از لهستان به تصرف عثمانی‌ها درآمد ولی مجارستان و موره و سپس پودولیا از دست آن‌ها خارج شد. دست نشاندگان عثمانی در روسیه نیز به عقب‌نشینی تدریجی پرداختند. دولت عثمانی حالت دفاع به خود گرفته است. در قرن دوازدهم دست عثمانی از اکثر مناطق روسیه کوتاه شد و در بند (باب‌الابواب) و باکو بین روسیه و ایران دست به دست گردید.

·                            قرن سیزدهم

اگرچه نحس بودن عدد سیزده یک خرافه است، ولی خودمانیم، قرن سیزده نحس است و ابتدای زوال قدرت‌های اسلامی محسوب می‌شود.
بوسنی، افلاق، بسارابی، ملداوی، بلغارستان و یونان از تصرف عثمانی خارج می‌شود، و از بالکان فقط آلبانی، صربستان جنوبی، مقدونیه، در تصرف آن‌ها باقی است. داغستان را روس‌ها در 1228 از ایران می‌گیرند. جزایر اژه نیز بن عثمانی‌ها و دولت یونان تقسیم می‌شود قبرس را انگلیسی‌ها متصرف می‌شوند. تمام متصرفات عثمانی در روسیه از دست می‌رود در سایر قسمت‌های ممالک اسلامی نیز تجزیه‌های عظیمی صورت می‌گیرد که از حدود بحث ما خارج است.

·                            قرن چهاردهم ـ قرن ما